Virüs Nedir?
Bilgisayarın hayatımıza girmesiyle birlikte birçok terim de bilinen anlamları dışında karşımıza çıkmaya başladı. Bugüne kadar insanların ve diğer büyük canlıların hastalıkları söz konusu olunca gündeme gelen “virüs” terimi, silinen veriler, çalışmayan programlar ve kaybolan veriler gibi istenmeyen durumlarla birlikte bilgisayar alanında da karşımıza çıkmaya başladı.
Kötü amaçlı yazılımlar, amaç ve ayılma şekline göre farklı isimlerle anılsalar da bilgisayarla ilişkileri kullanıcı seviyesinde olanlar genellikle tüm bu zararlı yazılımları virüs olarak adlandırıyor. Virüsler bilgisayarlara kullanıcıdan habersiz ve izni olmadan yükleniyor.
Bilgisayarda bulunan dosyaları, bilgisayarın işletim sistemini erişim ayarlarını bozabiliyor, bu yolla kişisel bilgilere ulaşabiliyor. Zararlı yazılımlar, bu yollarla sadece bilgisayarlara zarar verebildiği gibi bilgileri çalabiliyor ve hatta banka hesabından paralarını da ele geçirebiliyor.
Virüs Çeşitleri Nelerdir?
Bu yazıda zararlı yazılımlardan sadece birisi olan virüs adı altında tüm zararlı yazılımlar hakkında bilgi verilmesi amaçlanmıştır.
Bu kapsamda şimdilik virüsleri;
- Solucanlar,
- Truva Atı
- Mantık bombaları (Logic Bombs)
- Makrolar
- Tuzak Kapıları (Trap Doors)
- Casus Yazılımlar(Spyware)
- Klavye kaydediciler (Keylogger)
- Exploit
- Reklam Yazılımları (Adware)
- Arka Kapı(Backdoor)
- Ekran kaydediciler (Screenlogger)
- Rootkit
- Yığın mesajlar(Spam) sınıflandırmak mümkün olsa da zararlı yazılımlara her geçen gün yenileri ekleniyor.
Aslında yazılımla uğraşmayanlar için bunların çeşitleri ve işlevleri çok da önem arz etmiyor. Neticede bilgisayarınıza giren tüm virüslerin en masumu evinize en uygunsuz zamanda gelen misafir olarak görülebilir. Kaldı ki virüslerin büyük bir bölümü misafir değil hırsızlardan oluşuyor.
Virüsler Bilgisayarlara Hangi Yollarla Bulaşıyor?
İnternete bağlı olmayan bilgisayarlarda virüsler genellikle veri transferi esnasında bulaşıyor. İlk virüsün, bilgisayarın henüz bu günkü kadar yaygın olmadığı 1986 yılında, yazılım çalan müşterilere karşı disketlere yüklenerek yayıldığını görüyoruz. Günümüzde disket kullanılmasa da veri taşımada kullanılan taşınabilir bellekler vasıtasıyla virüs yayılabiliyor.
İnternete bağlı bilgisayarlarda ise bu yayılım çok daha kolay ve süratle gerçekleşiyor. Bilinmeyen bir adresten gelen bir e-posta, bir oyun ya da bir internet sitesi virüs kaynağı olabiliyor.
Virüsler Ne Tür Zararlara Yol Açarlar?
En basit haliyle virüsler, reklamlar vasıtasıyla çalışmayı bölebiliyor ve dikkat dağıtabiliyor.
Bu en küçük zararın dışında virüsler;
- Bilgisayar sistem dosyalarını bozarak, bazı programları veya tüm bilgisayarı kullanılmaz hale getirebiliyor,
- Bilgisayardaki dosyaların yapısını bozarak kullanımını engelleyebiliyor,
- Bilgisayarda kayıtlı verilere ulaşarak veri hırsızlığı yapabiliyor,
- Kişisel verilere ulaşarak banka hesaplarını boşaltabiliyor,
- Bilgisayar kamerasını istem dışı açarak kullanıcı ve çevresini gözetleyebiliyor,
- Ortam dinlemesi yapabiliyor.
Virüslerin, tüm can sıkıcı özellikleri, onların engellenemeyeceği anlamına gelmiyor. Günümüzde ne internetten ne de bilgisayardan vazgeçemeyeceğimiz gerçeğiyle virüslere karşı önlem alarak hayatımıza devam etmemiz gerekiyor.
Virüslere Karşı Hangi Önlemler Alınabilir?
Bilgisayar denilince akla sadece masaüstü ve dizüstü bilgisayarlarının gelmemesi gerekiyor. Bunların dışında; tabletler mobil telefonlar, televizyonlar ilk akla gelse de ağa bağlı büyük sistemlerin bir gün bile durmasının hayatı felç edeceği biliniyor. Bir saatlik bir internet kesintisinin dünyada ciddi krizlere yol açacağını artık herkes biliyor.
Bir yanda virüslerin zararları diğer yanda bilgisayarların vazgeçilmezliği ikilemindeki kullanıcının, virüslerden korunmanın yolunu bilmesi gerekiyor. Virüslerden korunmak için her şeyden önce güncel bir antivirüs programı kullanmak gerekiyor. Bunun dışında; kullanılan programların yasal ve orijinal olması, kaynağı bilinmeyen e-postaların açılmaması, yasal olmayan sitelere girilmemesi, yasal olmayan yollarla müzik, resim vb. indirmeye yardımcı olan programların bilgisayarlara yüklenmemesi önem arz ediyor.
Tüm bunların yanında; kameraların kullanım dışıyken kapatılması, çeşitli sebeplerle kullanılan şifrelerin zorluk derecelerin yüksek olması, başka bilgisayarlardan veri alınacaksa kullanılan veri taşıma araçlarının virüs taramalarının yapılması da güvenlik açısından önem taşıyor.